Nhà cổ Bình Thủy - Miền Tây Nam Bộ

( Sưu tầm tại: http://savitour.vn/tintuc-nha-co-binh-thuy-ngoi-nha-co-dep-nhat-mien-tay-2.html )

Cần Thơ (được mệnh danh là vùng đất Tây Đô) có hơn 70 ngôi nhà cổ mang nhiều giá trị văn hóa lịch sử. Nhà cổ Bình Thuỷ Nằm ngay trên đường Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy, ngôi nhà cổ của gia đình họ Dương (xây từ năm 1870), mỗi năm đón tiếp hàng ngàn lượt khách trong ngoài nước đến tham quan.

 

Nhà cổ Bình Thuỷ một kiến trúc độc đáo

Nhà cổ Bình Thủy mang kiến trúc kiểu Pháp, là sự kết hợp giao lưu văn hóa Đông – Tây, được thể hiện nhiều họa tiết hoa văn đẹp mắt. Hiện nay, hậu duệ đời thứ sáu họ Dương là ông Dương Minh Hiển cùng gia đình tiếp tục kế thừa và giữ gìn.

Bước qua rào cổng kiên cố bằng bê tông và sắt theo kiểu dinh thự Pháp, du khách bắt gặp một cổng phụ nằm thẳng hàng với cổng rào, chếch về bên trái từ đường, xây dựng theo kiến trúc Á Đông. Hệ thống rui, mè, xà ngang bằng gỗ, mái lợp ngói ống, gờ bó mái bằng men xanh lục. Trên bờ nóc, đầu hồi trang trí hoa lá, cá vàng, kỳ lân, người cưỡi trâu, bình hoa... bằng xi măng.

Ngôi nhà rộng năm gian hai chái. Sân trước rộng lót gạch Tàu, lối vào nhà xây bốn cầu thang hình cánh cung tao nhã, nối kết nhà với khoảng sân rộng. Nhà rộng thênh thang với sáu hàng cột gỗ lim đen bóng. Kết nối giữa hệ thống cột, xà là những chi tiết gỗ màu nâu chạm trổ hết sức tinh vi. Nhờ hệ thống cửa và cửa sổ thoáng đãng, dù trời nắng chang chang nhưng trong nhà vẫn rất mát mẻ. Toàn bộ gạch bông hoa hồng đỏ – đen lát nền nhà với hàng rào sắt đúc bảo vệ khuôn viên đều được đặt và chở từ Pháp sang. Ngôi nhà được chủ nhân xử lý chống mối và giữ độ lạnh trong nhà rất độc đáo, bằng cách rải đều dưới nền hơn 10cm muối hột, không dùng xi măng để xây mà dùng keo ô dước, toàn bộ hệ thống kèo và cột được nối kết không phải bằng đinh mà bằng mộng – ngoàm; luật đối xứng có âm có dương, có tả có hữu, có trước có sau được gia chủ đặc biệt chú ý...

 Nội thất  

 Điều đặc biệt, dù cách bài trí và nhiều đồ dùng trong nhà cổ mang phong cách Tây Âu, nhưng nơi trang trọng nhất là gian thờ vẫn theo phương Đông. Sự giao tiếp văn hóa Đông – Tây khá hài hòa, thể hiện được thẩm mỹ tinh tế của chủ nhân. Đây là mẫu nhà cổ hiếm hoi còn sót lại khá nguyên vẹn giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu đời sống sinh hoạt, văn hóa cũng như tiến trình phát triển dưới nhiều tác động khác nhau lúc giao thời giữa hai thế kỷ của cư dân đồng bằng sông Cửu Long.

Đến nhà cổ Bình Thủy, du khách còn có thể đàm đạo với gia chủ để hiểu thêm những điều lý thú khác như vị trí trong bữa ăn của một gia đình xưa như thế nào (con trai ngồi bên phải, con gái ngồi bên trái và cha mẹ ngồi giữa mặt hướng ra cửa chính), hòn non bộ vì sao xây trước cửa lớn; làm thế nào để thể hiện được khát vọng của gia chủ về một giang san thái bình, gia đạo an vui, cốt cách hướng thiện…

Vườn Lan Và Kho cổ vật ở nhà cổ Bình Thuỷ

Nhà cổ của gia đình họ Dương còn có một tên gọi khác là vườn lan Bình Thủy, bởi hậu duệ đời thứ năm của ngôi nhà là ông Dương Văn Ngôn có thú chơi hoa kiểng, xương rồng. Vào thập niên 60 của thế kỷ trước, ông đã sưu tầm được nhiều giống lan quý rồi bắt đầu tổ chức các hội chơi lan, kết hợp mở tuyến du lịch đến nhà vào những năm 1980 để những người cùng sở thích có dịp trao đổi kinh nghiệm, cùng thưởng thức thú chơi hoa và làm thơ. Trước sân có hòn non bộ, hoa kiểng, bên phải là vườn lan, góc bên có cây xương rồng Mexico Kim lăng trụ cao khoảng 10m, khoảng 40 năm tuổi, năm 2005 cây ra hoa lần đầu tiên trông rất lạ mắt.
Ngoài ra, trong ngôi nhà còn có một “kho cổ vật” được gìn giữ qua nhiều đời như hai bộ bàn ghế có xuất xứ từ Vân Nam (Trung Quốc), mặt bàn bằng đá cẩm thạch vân xanh đường kính 1,5m, dày hơn 6cm; bộ sa–lông kiểu Pháp đời Louis 15, mặt bằng đá cẩm thạch sắc xanh; chùm đèn bạch đăng; tách chén nậm trà, rượu đời Minh – Thanh; bình Thượng ngọc men xanh cao 1,2m... Thú chơi đồ cổ của gia đình họ Dương đất Bình Thủy đã lẫy lừng lục tỉnh từ lâu. Nghe nói gia chủ đã mua cặp ngà voi châu Phi cao tới 2,2m ở Sài Gòn những năm 1940, cặp ngà này hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng TP. Hồ Chí Minh...

Nhiều đạo diễn, hãng phim đã chọn nhà cổ Bình Thủy làm phim trường. Hơn chục năm trước, một đoàn phim Pháp đến đây để quay bộ phim “Người tình” - một bộ phim rất nổi tiếng của đạo diễn Pháp J. Annaud. Các hãng phim trong nước chọn nơi đây để quay các bộ phim: “Chân trời nơi ấy”, “Những nẻo đường phù sa”, “Con nhà nghèo”, “Nợ đời”, “Xương rồng Cần Thơ”... Ngôi nhà cổ – vườn lan Bình Thủy đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Một số hình ảnh của nhà cổ Bình Thủy sưu tầm trên internet